Féuse-de-cabro
Dryopteris filix-mas
Dryopteridaceae
Àutri noum : Féuse, Gàubi, Vigno-dóu-diable.
Noms en français : Fougère mâle, Polystic.
Descripcioun :Lou féuse-de-cabro es uno planto di proun coumuno dins li relarg séusous. Li foundo soun grando e dous cop descoupado e li pinulo dentado. Se recounèis peréu à si soro redouno en formo de faiòu. La planto a ges de péu e lis endusìo soun sènso glando. Uno meno procho, Dryopteris affinis, a lou rastèu negre à la baso di peno. Coumpara emé lou faus-féuse-de-cabro que ié sèmblo proun.
Usanço :Èi couneigu pèr èstre un bon vermifuge e peréu pèr lucha contro lou douvo dóu fege. La planto caup de tiaminaso que pòu adure un manco de vitamino B1. Pamens un cop cuecho, i'a pu ges de risque.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dryopteris
Famiho : Dryopteridaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges de flour
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Esboudèu
- Vièi paret
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Dryopteris filix-mas (L.) Schott, 1834
Gauche-d'aigo
Caltha palustris
Ranunculaceae
Àutri noum : Gauchet-d'aigo, Peirouleto, Bescuchèu, Erbo-dóu-marfoundemen.
Noms en français : Populage des marais, Caltha des marais.
Descripcioun :Au nostre, lou gauche-d'aigo se vèi soulamen en mountagno que i'agrado lis endré fres e bagna. Douno un pau d'èr à l'auriheto, Ficaria verna, emé si flour jauno, pamens li fueio soun eici redouno, en couor à la baso, ço qu'a douna li noum de peirouleto (pichot peiròu) e de bescuchèu (pichot bescue).
Usanço :La planto caup, coume lis àutris Ranunculaceae, de proutou-anemounino, pamens li jóuini fueio e flour podon èstre manjado. Autramen fau faire couire mant'un cop la planto o la faire seca. Èi counseiado pèr lucha contro lou mau d'os. Èi peréu sudourifico (erbo-dóu-marfoundamen), antispasmoudico e sedativo. Fretado sus la pèu levo la doulour e fai veni rouge (rubeficanto).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Caltha
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 Cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2300 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Riéu
- Prado umido
- Palun
- Sourgènt
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Caltha palustris L., 1753